Er dreigt de komende jaren een groot tekort aan geschikt logistiek personeel op hbo- en wo-niveau. Vooral het mkb en bedrijven met minder naamsbekendheid krijgen te maken met onvervulbare vacatures. Een oplossing voor de krapte zou gevonden kunnen worden in de verbreding van het logistiek onderwijs.
Dat concludeert onderzoeksbureau Panteia in het onderzoek ‘Arbeidsmarkt en Onderwijs Logistiek’, uitgevoerd in opdracht van de Topsector Logistiek. Verwacht wordt dat het aantal vacatures voor hoger logistiek personeel tussen 2015 en 2020 met ruim 21 procent groeit. Ondertussen neemt de arbeidsmarktinstroom van hbo- en wo-gediplomeerden in diezelfde periode met 9 procent toe. Het resultaat is een tekort aan hooggeschoolde arbeidskrachten. Vooral naar werkvoorbereiders en planners is veel vraag. Deze beroepen zijn goed voor een kwart van het totale aantal vacatures. In 2016 was zo’n 20 procent van de vacatures bij de beroepen planner, werkvoorbereider en manager inkoop, logistiek en distributie al moeilijk vervulbaar, zo concludeert Panteia.
Er is ook sprake van een upgrading van de hogere logistieke beroepen. Van logistici wordt verwacht dat zij steeds flexibeler, allrounder en breder inzetbaar zijn. Het sociale element in werk wordt sterker. “De logisticus van de toekomst zal dus moeten beschikken over een ‘t-shaped profile’ (combinatie van hard en soft skills). Het zittend personeel én het logistiek onderwijs zijn op dit moment nog onvoldoende toegerust op bovenstaande veranderende/hogere eisen”, aldus Panteia. Een ander knelpunt is het werkgeversimago van de logistiek. Dit imago is gunstiger dan in het verleden, maar er is alsnog ruimte voor verbetering. Jongeren zouden nog steeds niet goed op de hoogte zijn van de mogelijkheden die de logistiek biedt. Bovendien worden veel bedrijven in de logistiek nog op een klassieke manier gemanaged (top-down). Dit zou niet aansluiten bij de wensen en behoeften van de hoger opgeleiden behorend tot Generatie Y.
‘Bedrijfsleven en onderwijs moeten nauwer samenwerken’
Op basis van de interviews met experts stelt Panteia ook een aantal oplossingsrichtingen voor. Een van de belangrijkste punten is een aanpassing van het logistiek onderwijs. Zo moeten onderwijspartijen en het bedrijfsleven nauwer samenwerkerken. “Het logistieke bedrijfsleven heeft belang bij de juiste hoeveelheid afgestudeerden met het juiste diploma. Dit vraag om een adequate samenwerking tussen het logistieke onderwijs en bedrijfsleven, zowel op nationaal als regionaal niveau.”
Verbreding logistieke opleidingen
De geïnterviewden in het onderzoek pleiten voor een verbreding van logistieke opleidingen, waardoor bijvoorbeeld ook aandacht wordt besteed aan de soft skills. “De komende jaren zullen geautomatiseerde systemen en robots in de logistiek steeds meer functies op de lagere mbo-niveaus gaan overnemen. Vooral van de hbo-ers wordt dan in toenemende mate meer verwacht dat zij een team kunnen aansturen bestaande uit deze robots en mbo-ers op de hogere niveaus. Hiervoor is bredere kennis nodig waarin (het bevorderen van) samenwerking, het managen van mensen en projecten en het onderhouden van klantcontacten steeds belangrijker worden.” Een verbreding van het onderwijs zou de logistiek ook aantrekkelijker maken voor vrouwen en minder technisch georiënteerde mannen. “Bovendien vergroot verbreding de uitwijkmogelijkheden van afgestudeerden, mocht men geen emplooi vinden in de logistiek.”
Imagoverbetering
Daarnaast moeten zowel het bedrijfsleven als het onderwijs zich inzetten voor imagoverbetering van de logistiek. Dat kan door betere informatievoorziening aan logistieke studenten, door promotie op middelbare scholen en voorlichting aan ouders. Middelbare scholieren zouden pas in het vierde jaar worden voorgelicht over opleidingen in de logistiek. Volgens de onderzoekers is dat veel te laat. “Daar zou al veel eerder mee begonnen moeten worden, vooral ook omdat de logistiek een achterstand heeft ten opzichte van studierichtingen die direct aansluiten op vakken op de middelbare school.”
Lees hier het volledige rapport.
Redactie LogistiekProfs