De vraag naar automatisering voor warehouses stijgt niet alleen, maar verandert bovendien van aard. Bedrijven vragen steeds meer om flexibele en schaalbare oplossingen, zodat de vaak hoge investeringen minder risico’s opleveren. Tijdens de vakbeurs Logistica van 28 tot en met 30 november in de Jaarbeurs laten verschillende magazijninrichters hun oplossingen op dit gebied. Met name robots en agv’s lijken de toekomst te hebben.
De komende jaren betreedt een nieuwe generatie robots onze warehouses. Het gaat om slimme robots die zelfstandig hun weg door de gangpaden vinden en de artikelen verzamelen die klanten hebben besteld. Detlef Spee van het Fraunhofer Institut für Materiafluss & Logistik (IML) verwijst naar Magazino, de startup uit München die met succes een dergelijke orderpickrobot heeft ontwikkeld. De Duitse logistiek dienstverlener Fiege heeft eind augustus maar liefst dertig stuks bestelt voor het orderpicken van schoenendozen. “Natuurlijk starten dit soort innovaties met eenvoudige, rechthoekige dozen. Maar er zijn meer bedrijven die nu dit soort robots beginnen toe te passen. De technologie functioneert”, vertelt Spee, hoofd van de afdeling intralogistiek en IT-planning bij Fraunhofer IML.
SSI Schäfer is achter de schermen eveneens druk bezig met de ontwikkeling van dit soort toepassingen. Dat bevestigt Martin ten Cate, salesmanager van de magazijninrichter die prominent aanwezig is op de Logistica. “Wij bieden met SSI Robo-Pick al langer een robot die volledig automatisch artikelen van bijvoorbeeld de ene doos in de andere doos kan plaatsen. Het duurt geen vijf jaar meer voordat we soortgelijke robots op AGV’s op grote schaal in onze warehouses zien rijden. Nu zijn ze vaak nog te traag, waardoor het werken met mensen vanwege hun flexibiliteit de voorkeur krijgt. Maar binnen vijf jaar heeft dit type mobiele robots zich ontwikkeld tot een betrouwbare oplossing.”
Flexibiliteit en schaalbaarheid
De opmars van robots en AGV’s is een antwoord op de groeiende behoefte in warehouses aan flexibele en schaalbare automatisering. Dat stelt eigenaar Freek Reijnen van Spider Robotics, dat op de Logistica debuteert met de Nipper. Deze uiterst compacte AGV heeft nog het meest weg van een handpallettruck, maar dan zonder dissel. Belangrijkste kenmerk is het gebruik van een laserscanner voor het in kaart brengen van de omgeving en het bepalen van de exacte positie. “Gebruikers hoeven niet meer te investeren in een infrastructuur met reflectoren op wanden of met inductielijnen in de vloer. Mede daardoor is de Nipper in een paar dagen operationeel. Dat maakt dit soort oplossingen ook interessant voor kleinere warehouses die vroeger niet de middelen hadden om te mechaniseren of automatiseren”, stelt Reijnen.
SSI Schäfer biedt met Weasel een flexibel en schaalbare AGV-oplossing voor bakken en dozen met een gewicht tot 35 kilogram. Navigeren doet Weasel niet met hulp van een leaserscanner, maar met een optisch systeem en een lijn op de vloer die eenvoudig kan worden verlegd. Ten Cate: “Warehouses moeten met een oplossing kunnen inspelen op groei en misschien ook krimp van de markt. Dat betekent dat de opslagcapaciteit of transportcapaciteit van de oplossing eenvoudig moet kunnen worden uitgebreid.” Volgens Reijnen verwijst naar de toenemende diversificatie in warehouses. Een warehouse dat vroeger alleen grotere orders op doosniveau aan zakelijke klanten uitleverde, moet nu ook kleine orders voor losse artikelen kunnen verwerken. “Een warehouse moet tegenwoordig alles aankunnen. Dat vraagt om flexibele oplossingen die snel operationeel en eenvoudig aanpasbaar zijn”.
Samenwerken met mensen
Dat de nieuwe generatie robots en AGV’s flexibel zijn, heeft alles te maken met de ontwikkelingen op het gebied van vision-technieken en kunstmatige intelligentie. Die stelt deze machines in staat om zelf na te denken en te reageren op de omgeving waarin ze zich voortbewegen. Ze kunnen probleemloos tussen mensen werken, vinden hun eigen weg en zoeken een alternatieve route als de doorgang is geblokkeerd. Ze kunnen zelfstandig de gevraagde artikelen lokaliseren, identificeren, oppakken en meenemen. Bij de belofte dat de moderne robots ook met mensen kunnen samenwerken, plaatst Spee een kanttekening. “Stel dat mensen en robots in dezelfde gangpaden orderpicken. Als een mens per ongeluk tegen een stapel schoenendozen stoot, zijn die voor de robot niet meer te lezen of te pakken. In de praktijk blijkt vooralsnog dat gescheiden orderpickprocessen voor mensen en robots vooralsnog de voorkeur verdienen.”
Automatisering van warehouses is natuurlijk niet nieuw. Al tientallen jaren worden bijvoorbeeld met behulp van magazijnkranen en rollenbanen volledig geautomatiseerde magazijnen gebouwd. In feite zijn dit grote machines met een centraal besturingssysteem: elk component doet exact wat het besturingssysteem zegt, niets meer en niets minder. Ook deze wijze van besturing is vanwege de roep om flexibiliteit en schaalbaarheid aan het veranderen, stelt Ten Cate. “Rollenbanen bijvoorbeeld worden steeds vaker opgebouwd uit standaard modules, die eenvoudig aan elkaar kunnen worden gekoppeld. Omdat veel meer intelligentie in de modules zelf is ingebracht, kost de aansturing minder tijd. Elke module weet al hoe hij zijn functie moet vervullen, of het nu gaat om het bufferen of uitsluizen van producten. Aansturing is dan meer een kwestie van configureren dan van programmeren.”
Plug-and-play
Spee bevestigt de ‘plug-and-play’-trend in automatisering, maar stelt dat op dit punt nog steeds veel verbetering mogelijk is. Plug-and-play is misschien mogelijk tussen componenten van dezelfde fabrikant, maar niet tussen systemen van verschillende fabrikanten. “Wachten tot daarvoor officiële standaarden zijn ontwikkeld, duurt te lang. Ik geloof eerder dat we praktische, door de markt ontwikkelde oplossingen zullen krijgen. Als de fabrikanten slim zijn, gaan ze daarmee samen aan de slag. Op dit moment voeren wij bijvoorbeeld met een aantal leveranciers van warehouse management systemen (WMS) verkennende gesprekken over een standaard voor het koppelen van mobiele devices. Als een bepaalde kritische massa van WMS-leveranciers meedoet – en natuurlijk een paar grote hardwarefabrikanten – maken we kans om een standaard voor de hele sector neer te zetten.”
Als kleine startup pleit Spider Robotics ook voor meer samenwerking tussen leveranciers. “Denk aan de ontwikkeling van software voor aansturing van robots en AGV’s. De Nipper is een nicheproduct dat lang niet voor elke toepassing geschikt is. Juist daarom is samenwerking belangrijk, zodat dit soort systemen onderling uitwisselbaar zijn. Bovendien hoeft dan niet iedereen steeds weer het wiel opnieuw uit te vinden. Noem het open innovatie. Door op dat vlak samen te werken kunnen we samen onze markt vergroten.”
Nieuwe toepassingen
Ondertussen gaan de technologische ontwikkelingen in hoog tempo door. Parallel daaraan ontstaan ook steeds weer nieuwe toepassingen. Spee noemt de inventarisatie van voorraden. Een enkele retailer gebruikt al robots om ’s nachts de voorraad in de winkels nauwgezet te controleren. Daarvoor is elk kledingstuk voorzien van een RFID-tag, die door de robot wordt uitgelezen. “Voor retailers is een grote voorraadnauwkeurigheid een noodzaak. Consumenten willen online kunnen zien of een artikel wel of niet in de winkel ligt. Maar ook in warehouses is het inventariseren van voorraden met bijvoorbeeld drones een interessante toepassing. Denk aan een logistiek dienstverlener die de voorraad van een nieuwe klant in opslag moet nemen. Waar blijven al die pallets? Als logistiek dienstverleners dat niet op orde hebben, heeft dat ook financiële consequenties.”
Dat voor de nieuwe generatie robots en AGV’s een grote markt ontstaat, staat voor de specialisten in intralogistiek vast. Volgens adviesbureau Buck zijn met name deze autonome machines ervoor verantwoordelijk dat de komende vijftien jaar maar liefst 35.000 banen in Nederlandse warehouses verdwijnen. Ook Ten Cate verwacht dat robots steeds meer het werk van warehousemedewerkers zullen overnemen. Hij wijst op de grote aantallen orderpickers die nu nog nodig zijn in warehouses van webshops. “Nu de economie even aantrekt, heeft iedereen meteen weer moeite om goede medewerkers te vinden. De beschikbaarheid van medewerkers blijft een uitdaging en brengt de toepassing van nieuwe technologieën in een stroomversnelling.” Hij krijgt bijval van Reijnen. “Een van onze klanten heeft onlangs twee AGV’s aangeschaft met eigenlijk maar één argument: hij kon niet aan goede mensen komen.” Een herkenbaar voorbeeld, stelt Spee. “Kijk ook naar de vergrijzing. De komende jaren stromen veel medewerkers vanwege hun leeftijd uit, waardoor we meer werk met minder mensen zullen moeten doen. De automatiseringsgraad van warehouses zal toenemen, de vraag is alleen hoe die automatisering precies eruit gaat zien.”
Logistica
Logistica is de belangrijkste vakbeurs op het gebied van logistiek en goederenstroombeheersing binnen de Benelux. Naast een groot en volledig exposantenaanbod heeft Logistica ook een uitgebreid inhoudelijk programma met congressen, seminars, demonstraties en informatieve tours. De beurs kent deze editie liefst 4 Scala’s, die elk 1 van de aandachtsgebieden Move, Store, Pick en Deliver bestrijken. Meer informatie is te vinden via www.logistica-online.nl. tweet mee via #logistica2017. Inschrijven voor Logistica kan hier.
Gelijktijdig met Logistica vindt ICT & Logistiek www.ict-en-logistiek.nl plaats, de jaarlijkse vakbeurs voor ICT- toepassingen en -diensten in de logistieke keten. Via Logistiekprofs.nl is het hele jaar door informatie te vinden over logistieke ontwikkelingen.