Bij alleenwerk in het magazijn komen vaak grote risico’s kijken. Waar collega’s bij een heftruckongeval gewoonlijk alarm kunnen slaan, is er bij alleenwerk niemand in de buurt die het slachtoffer te hulp kan schieten. Belangrijk is dat bedrijven de risico’s van alleenwerk minimaliseren of zelfs volledig elimineren. In zes stappen creëren zij een veiligere werkplek en een veiliger gevoel bij de alleenwerker.
Zes stappen
In enkele gevallen is volgens de Arbowet zelfs sprake van een verbod op alleenwerk. Dat verbod geldt bij werkzaamheden in een besloten ruimte, waarbij kans is op verstikking, bedwelming, vergiftiging, brand of explosie. Voor jongeren die nog geen achttien zijn geldt een verbod op alleenwerk, ook in een regulier magazijn.
In andere situaties is alleen werken dus toegestaan. In die situaties is de werkgever nog steeds verantwoordelijk voor een veilige werkomgeving. In de verplichte Risico-Inventarisatie en – Evaluatie (RI&E) dienen werkgevers dan ook expliciet aandacht te besteden aan de groep medewerkers die alleen werkt. Werkgevers moeten duidelijk krijgen welke medewerkers op welke momenten en op welke locaties alleen werken. Daarnaast moeten ze in kaart brengen welke maatregelen en voorzieningen er zijn getroffen om de kans op een ongeluk te verkleinen. Dat gebeurt in de volgende zes stappen:
Stap 1: Onderzoek of alleenwerk onvermijdelijk is
Kan alleenwerk worden voorkomen of is het echt noodzakelijk? Die overweging moet als eerst worden gemaakt. Kan het werk zo worden ingedeeld dat het met twee heftruckchauffeurs kan worden uitgevoerd? Mocht alleenwerk onvermijdelijk zijn, dan dient te werkgever extra maatregelen te nemen.
Stap 2: Bepaal de risico’s
Wanneer alleenwerk onvermijdelijk is, dient de werkgever de risico’s van het werken zonder collega’s in kaart te brengen. Voorbeelden hiervan zijn:
- Kans op vallende lading of vallende stellingen
- Kans op vrijkomen van gevaarlijke stoffen
- Gebruik van gevaarlijke machines en hulpmiddelen
Stap 3: Maak het alleenwerk veiliger
De werkgever dient er niet alleen voor te zorgen dat ongelukken worden voorkomen, maar ook dat er sneller wordt ingegrepen wanneer er wel een incident plaatsvindt. Bijvoorbeeld:
- Laat de alleenwerker zich iedere twee uur melden per telefoon of ander device.
- Zorg dat een noodnummer in de telefoon staat voorgeprogrammeerd.
- Laat periodieke controleronden (bijvoorbeeld elke twee uur) uitvoeren.
- Zorg dat de alleenwerker elektronische beveiliging draagt die reageert als de persoon ligt of een bepaalde tijd niet beweegt.
- Houd het magazijn middels camera’s in de gaten.
- Houd de vluchtwegen vrij en zorg dat sleutels en andere hulpmiddelen onder handbereik zijn.
- Registreer de aanwezigheid van alleenwerkers. Dat kan schriftelijk of automatisch met een toegangspas, maar ook gewoon mondeling bij de nachtportier.
Stap 4: Spreek een procedure af
Samen met de ondernemingsraad, personeelsvertegenwoordiging of de directe medewerkers bepaalt de werkgever een procedure voor alleenwerk. Een dergelijke procedure kan uit de volgende onderdelen bestaan:
- Alleenwerk is alleen toegestaan na toestemming van leidinggevende.
- Leg de werkzaamheden, werktijden en locatie van alleenwerk vast.
- Zet daarbij wat de medewerker wel en niet mag doen en hoe hij alarm kan slaan.
- Meldt het bij de leidinggevende of nachtportier als het alleenwerk is afgerond.
Stap 5: Voorlichten van alleenwerkers
Goede voorlichting kan ervoor zorgen dat de alleenwerker niet in paniek raakt wanneer er een ongeluk plaatsvindt. Belangrijk is om de risico’s van de werkplek en van het alleenwerk te bespreken. Ook dient de werkgever aan te geven welke maatregelen er zijn genomen om de risico’s te verminderen en hoe hij alarm kan slaan bij incidenten.
Stap 6: Houd toezicht
Bij alleenwerk is het onmogelijk om ten alle tijden toezicht te houden. Toch kan toezicht een middel zijn om vast te stellen of de medewerker de risico’s van het werk begrijpt en de juiste voorzorgsmaatregelen neemt. Toezicht houden kan in de vorm van periodieke werkplekbezoeken, eventueel in combinatie met controle van de voortgang en kwaliteit van het werk.
Tom van BLOM – Expert intern transport